W 1975 roku szydłowieckie Muzeum otwarto dla zwiedzających, wtedy to udostępniono wystawę stałą pokazującą polskie instrumenty i kapele ludowe oraz instrumenty z terenu województwa kieleckiego. 40 lat po pierwszym wernisażu w Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu 26 października 2015 roku, odbędzie się uroczyste otwarcie nowej ekspozycji stałej „Instrumenty…- zobaczyć i usłyszeć tradycję” oraz wystawy czasowej „Zobaczyć muzykę źródeł. Muzyka i ludowe instrumenty muzyczne w malarstwie polskim”. Obie wystawy zostały objęte honorowym patronatem Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Małgorzaty Omilanowskiej i Marszałka Województwa Mazowieckiego Adama Struzika. Inauguracja wystaw zostanie uświetniona wieloma wydarzeniami, między innymi koncertem „Orkiestry Czasu Zarazy” oraz muzyki tradycyjnej: Kapeli koźlarskiej Jana Prządki ze Zbąszynia i Jana Fokta z Jagodnego.

„Instrumenty…- zobaczyć i usłyszeć tradycję”

Wystawa ukazuje ludowe polskie instrumentarium w interdyscyplinarnym entourageu oryginalnych obrazów i fotogramów prezentujących rysunki, grafiki, archiwalne zdjęcia dokumentujące instrument w ikonografii i przedstawiające go jako inspiratora artystów. Instrumenty  prezentowane są w dwóch segmentach: w zarysach czterech podstawowych grup, respektowanego do chwili obecnej podziału wg Hornbostla i Sachsa (idiofony, membranofony, chordofony, aerofony), a także w układzie kapel reprezentujących różne regiony polski. Są wyborem z najliczniejszego zbioru polskich ludowych instrumentów, będącego w posiadaniu szydłowieckiego muzeum.

Projekt zrealizowany przy pomocy Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach RPO WM w roku 2014 złożyło wniosek aplikacyjny pod nazwą „Instrumenty… – zobaczyć i usłyszeć tradycję – zwiększenie walorów estetyczno-edukacyjnych oraz poprawa funkcjonalności Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu poprzez modernizację przestrzeni ekspozycyjno-magazynowych”.

„Zobaczyć muzykę źródeł. Muzyka i ludowe instrumenty muzyczne w malarstwie polskim”

Wystawa w skali ogólnopolskiej jest pierwszą prezentacją specjalnie zgromadzonych rodzimych dzieł malarskich, inspirowanych muzyką i ludowym instrumentarium muzycznym. Każdy z obrazów podkreśla rangę muzyki w życiu ludzi z minionych epok. Niezwykłym wydarzeniem jest sama możliwość obejrzenia w jednej placówce muzealnej, zlokalizowanej poza wielkimi centrami kultury dzieła: Jan Piotra Norblina, Franciszka Kostrzewskiego, Wojciecha Gersona, Jacka Malczewskiego, Teodora Axentowicza, Włodzimierza Tetmajera, Wincentego Wodzinowskiego, Władysława Jarockiego, Vlastimila Hofmana, Tadeusza Makowskiego, Zofii Stryjeńskiej, szkice Jana Matejki do polichromii Kościoła Mariackiego w Krakowie oraz prace innych uznanych artystów.

Wystawa „Zobaczyć muzykę źródeł. Muzyka i ludowe instrumenty muzyczne w malarstwie polskim” została zrealizowana dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz z budżetu Samorządu Województwa Mazowieckiego i życzliwości wielu muzeów polskich.