Kapela harmonisty Jana Fokta, ze skrzypkiem Janem Kmitą i bębnistą Jackiem Szyszkowskim, witała tłumnie przybywających gości do muzeum. Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych, oficjalnie, na nowo otworzono w poniedziałek, 26 października 2015r. Ten dzień niewątpliwie rozpoczął nową erę szydłowieckiej placówki.

W Sali kominkowej szydłowieckiego zamku, gdzie swoją siedzibę ma muzeum, Dyrektor Aneta Oborny przywitała przybyłych gości, nie szczędząc słów wdzięczności osobom i instytucjom, które przyczyniły się i pomogły w powrocie do świetności placówki. Wśród osób i instytucji wyróżnionych znalazł się Starosta Szydłowiecki Włodzimierz Górlicki i Powiat Szydłowiecki, od lat wspierający placówkę w działaniach. Sztandarowym wspólnym przedsięwzięciem była m.in. wystawa „Harmonie. Gra cały świat.” nagrodzona w konkursie „Mazowieckie zdarzenia muzealne – Wierzba”. Dyrektor Oborny dziękowała też swoim pracownikom, a oni odwdzięczyli się bukietem złożonym z 40 róż, ponieważ tego dnia Muzeum obchodziło 40lecie swojego istnienia.


40 lat minęło...


Historia szydłowieckiego muzeum sięga roku 1968 kiedy do Szydłowca przyjechała Pani Danuta Słomińska – Paprocka by zorganizować oddział Muzeum Świętokrzyskiego – muzeum historyczne poświęcone historii miasta i mecenatowi Domu Szydłowieckich. Pomysł ostatecznie przerodził się w projekt stworzenia Muzeum Ludowych Instrumnetów Muzycznych. Jak mówi Pani Paprocka „Była to – i jest nadal – koncepcja nowatorska, nie znajdująca odpowiedników w muzealnictwie.” Z koncepcją takiej ogólnopolskiej placówki występowali od lat etnomuzykolodzy z Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk, przede wszystkim Marian i Jadwiga Sobiescy oraz Jan Stęszewski.
Muzeum ze stałymi ekspozycjami w czterech salach piętra wschodniego skrzydła zamku otwarto 19 maja 1975 roku. Część ogólnopolską tworzyły zestawy instrumentów i nagrania pięciu regionalnych kapel: szamotulskiej, wielkopolskiej, rzeszowskiej, łowickiej i „muzyki” z Podhala oraz prezentacja instrumentów muzycznych z całej Polski, pokazująca ich różnorodność i bogactwo; pokazowi towarzyszyły nagrania poszczególnych instrumentów. Była to pierwsza, metodyczna prezentacja aktualnego stanu badań polskiego instrumentarium ludowego. Już w 1975 roku, na miesiąc przed otwarciem muzeum wiceprzewodniczący Międzynarodowej Rady Muzyki Ludowej UNESCO Erich Stockman, a w 1977 roku uczestnicy IV konferencji instrumentologicznej tejże instytucji, uznali szydłowiecką placówkę za pierwsze w świecie samodzielne muzeum poświęcone instrumentom muzycznym.*


Nowa era


Po dłuższej przerwie, spowodowanej rewitalizacją Zamku Szydłowieckich i Radziwiłłów instytucja rozpoczyna nowy etap w dziejach Muzeum. W poniedziałek, 26 października odbyło się uroczyste otwarcie nowej ekspozycji stałej „Instrumenty…- zobaczyć i usłyszeć tradycję”, która ukazuje ludowe polskie instrumentarium w interdyscyplinarnym otoczeniu oryginalnych obrazów i fotogramów prezentujących rysunki, grafiki, archiwalne zdjęcia dokumentujące instrument w ikonografii i przedstawiające go jako inspiratora artystów. Tego dnia odbył się też wernisaż wystawy czasowej „Zobaczyć muzykę źródeł. Muzyka i ludowe instrumenty muzyczne w malarstwie polskim”. Ekspozycja jest w skali ogólnopolskiej pierwszą prezentacją specjalnie zgromadzonych rodzimych dzieł malarskich, inspirowanych muzyką i ludowym instrumentarium muzycznym. Niezwykłym wydarzeniem jest sama możliwość, obejrzenia w jednej placówce muzealnej, zlokalizowanej poza wielkimi centrami kultury dzieła: Jana Piotra Norblina, Franciszka Kostrzewskiego, Wojciecha Gersona, Jacka Malczewskiego, Teodora Axentowicza, Włodzimierza Tetmajera, Wincentego Wodzinowskiego, Władysława Jarockiego, Vlastimila Hofmana, Tadeusza Makowskiego, Zofii Stryjeńskiej, szkice Jana Matejki do polichromii Kościoła Mariackiego w Krakowie oraz prace innych uznanych artystów.

Na podsumowanie wieczoru, w murach zamku Szydłowieckich i Radziwiłłów rozbrzmiała muzyka Orkiestry Czasów Zarazy, dzięki, której goście na chwilę pozostali w klimacie polskiej karczmy i dworu początku XVIII wieku.