W okresie niesprzyjających zimowych warunków zawsze budzi się w nas nie odwieczne pytanie czy dokarmiać dzikie zwierzęta czy też nie. Olbrzymia chęć pomocy jest tak mocna, że robimy to z wielką satysfakcja i przyjemnością. A czy robimy to w sposób właściwy i przemyślany? Wystarczy dostosować się do kilku podstawowych zasad, aby korzyści płynące z dokarmiania były dobre dla środowiska. Ponieważ niewłaściwe i nieprzemyślane może przynieść więcej szkód niż korzyści. Zasadniczą kwestią jest określenie czy w danym momencie jest potrzeba dokarmiać, jeżeli tak to, kiedy, gdzie i jak to robić.

- potrzeba dokarmiania – wiosną, latem czy jesienią zwierzęta mają wystarczającą ilość  pokarmu i nie ma potrzeby tego robić. Dokarmiamy w okresie niesprzyjających warunków tylko i wyłącznie w okresie zimy, kiedy jest temperatura poniżej zera stopni, jest duża pokrywa śnieżna a najgorszymi warunkami są okresy, kiedy ta porywa jest zlodowaciała uniemożliwiająca dostęp do pokarmu.

Różne gatunki zwierząt wykształcił różne sposoby przetrwania zimy jedne jak część ptaków odlatuje w miejsca cieplejsze, inne zasypiają w sen zimowy. Tylko do tej cześć zwierząt, co pozostaje przez cały rok jest skierowane dokarmianie. 

Dlaczego powinniśmy dokarmiać? Ponieważ zimą jest mniej pokarmu, jest on mniej dostępny a okres dnia jest krótki na jego poszukiwanie. Należy też mieć świadomość, że są też negatywne skutki tej pomocy. Do nich zaliczać można gromadzenie się większej ilości zwierząt w jednym miejscu a co za tym idzie częstsze kontaktowanie się osobników, co może skutkować łatwym przenoszeniem chorób, pasożytów, powoduje także przyciąganie drapieżników. Wpływa także na zmianę naturalnych zachowań i powoduje brak naturalnej selekcji.

- miejsce dokarmiania

Jak już została podjęta decyzja o dokarmianiu następnym krokiem powinien być wybór miejsca, gdzie to należy wykonywać tą czynność? Wybór miejsca powinien być podyktowany tym, że dzikie zwierzęta powinny mieć ciszę i spokój z dala od ruchliwych dróg i miejsc poruszania się ludzi. Aby wystraszone zwierzę nie wpadło na ulicę i spowodowało zagrożenia dla siebie i użytkowników tych miejsc. Dobrze jest wybrać miejsca spokojne, osłonięte dla ptaków miejsce na pewnej wysokości szczególnie w miastach, gdzie licznie wstępują psy i koty. Ptaki reagują na nasze pupile tak samo jak na dzikie drapieżniki.

Należy pamiętać o tym, że nie tylko te drobnie zwierzęta są dokarmiane, pomoc w okresie zimowym też jest kierowana do większych zwierząt żyjących w lasach i na polach. W tym przypadku ogólne zasady również obowiązują jednak jest to większe przedsięwzięcie, którym, na co dzień zajmują się myśliwi z kół łowieckich. To oni od dawna to wykonują, wiedzą, w jaki sposób to robić. Można nawiązać kantak z kołem łowieckim i wspólnie pomagać zwierzętom tym w lesie i w polach. 

- czym dokarmiać jest to bardzo ważnym i istotnym aspektem, czym dokarmiać zwierzęta. Podawany pokarm powinien być jak najmniej przetworzony przez człowieka, powinien być naturalny taki, jaki zwierzęta mogą znaleźć w środowisku, w którym żyją, nie spleśniały i zepsuty. Karygodnym błędem jest podawanie zwierzętom tzw., resztek ze stołu” takich jak pieczywo, ciasta, wędliny, a także produktów solonych i z przyprawami. Taki pokarm może powodować różnego typu zaburzenia pokarmowe, biegunki a nawet upadki zwierząt a chyba nie o to chodzi w całym dokarmianiu. Przed przystąpieniem do tej czynności należy zrobić rozeznanie, jakie zwierzęta żyją wokół nas, aby dobrać odpowiedni pokarm, bo preferencje pokarmowe zwierząt są różne.

Wybieramy naturalny pokarm jak nasiona zbóż, kasze, proso, kukurydzę, płatki owsiane, nasiona rzepaku, słonecznika, który skierowany jest do ptaków z grupy ziarnojadów, a dla np. sikor, dzięciołów wywieszamy słoninę, oczywiście niewędzoną i niesoloną. Dla kosów, drozdów dobrze jest wywiesić owoce jak jabłka, gruszki. Różne ptaki mają różne preferencje pokarmowe i dlatego należy zwrócić uwagę, jakie ptaki zamieszkują naszą okolicę, aby dobrać właściwy pokarm.

Przy dokarmianiu zwierząt w lesie i na polach obowiązują podobne zasady i tak np. dla zwierzyny płowej jak sarna, daniel, jeleń czy łoś karmę wykłada się w paśnikach. Są to roślinożercy, więc wykłada się siano, liściarkę (zasuszone latem młode pędy z liśćmi), podaje się też nasiona zburz, buraki czy marchew. Dla zwierząt typowo polnych jak zając, kuropatwa czy bażanty karmę wykłada się w budkach, podsypach i tam najczęściej wykłada się nasiona zbóż, owoce jak jabłka, marchew czy rośliny kapustne.

Jeżeli zastosujemy ogólne zasady właściwego dokarmiania, to na pewno będziemy mieć dużą satysfakcję z pomocy w ciężkim czasie, jakim jest zima nie tylko tym zwierzętą, do których jest skierowane dokarmianie, ponieważ z takich stołówek korzysta szereg zwierząt żyjących w danej okolicy.

Darz BÓR Hubert OGAR