"Ptasi świat"

Od pradziejów pierwotność natury, zawsze człowieka pociągała nieprzewidywalnością, dzikością, nieokiełznaną siłą przyrody rządząca się swoimi prawami, a z drugiej strony - dająca wiele przyjemnych, kojących wrażeń, łagodząc każdą osobowość człowieka. Natura jest przede wszystkim tajemnicza i odkrywa swoje dary tym, co mają do niej ogromny szacunek i pokorę. Dzięki czemu obdarowuje możliwością bycia świadkami nowych zjawiskach, procesów. A tym najbardziej wytrwałym pozwala na odkrywanie kolejnych „kart swoich natury”.

Niepowtarzalnym i wyjątkowym fragmentem przyrody są ptaki - mistrzowie podniebnych akrobacji, barwnie i wymyślnie upierzone a przede wszystkim są jedyną grupą z wyjątkiem owadów i nietoperzy, która bezpowrotnie podbiła podniebny świat i dla której nie ma żadnych granic.

Czym tak naprawdę przyroda obdarzyła ptaki, że skolonizowały podniebny świat? otóż natura „z natury” nie lubi pustej próżni i na drodze ewolucji ,,zepchnęła” ptaki w podniebny i nieograniczony niczym świat.

Ptaki, aby mogły podbijać błękit nieba musiały wzbić się, umożliwiły im to skrzydła, które powstały z przekształcenia przednich kończyn, a całe ciało zostało pokryte piórami. Silnie rozwinięty mostek otoczony mięśniami piersiowymi są motorem skrzydeł, a rozwinięte płuca i worki powierzchne dają wytrwałość lotu.  Dodatkowo, aby zmniejszyć masę ciała ptaków przyroda pozbyła się zbędnego balastu i wykształciła takie elementy jak pneumatyczne kości tzn. puste w środku wypełnione powietrzem. Również czaszka lekka ażurowa, brak zębów czy układu moczowego umożliwiła swobodny lot ptakom. Czyniąc ich tym samym bezkonkurencyjnych mistrzów lotu wśród wszystkich zwierząt. 

Przyroda nie mogła i nigdy nie pozwala sobie na przypadkowość i zbędność. Dając ptakom pióra nie miały one tylko służyć do lotu dodatkowo utrzymują ciepło ciała a także służą do komunikowania się między sobą czy przekazywania informacji innym zwierzętom. Ciekawostką jest to ze wśród ptaków to przeważnie samce są wyposażone w kolorowe, barwne ,,strojne pióra” zaś samice przeważnie upierzone w skromnej tonacji, (szczegóły znaczenia tego zjawiska zostaną przedstawione w kolejnej odsłonie cyklu ,,Ptaki wokół NAS”).

Teren powiatu szydłowieckiego jest dość zróżnicowany, co czyni go atrakcyjnym dla ptasiego świata z jednej strony znajduje się on u podburza Gór Świętokrzyskich z bogatymi i mieszanymi lasami a z drugiej strony sięga po równinę radomską z uprawnymi polami.  Na terenie tym znajdują się liczne zbiorniki wodne te naturalne czy sztucznie z licznymi dopływami rzek takich jak Szabasówka, Oranka, Kobyłka, Korzeniówka, Iłżanka, czynni ten teren jeszcze bardziej wyjątkowym i atrakcyjnym dla ptasiego świata. Wśród ptaków, które możemy zaobserwować na powiecie szydłowieckim są dwa największe gatunki występujące w Polsce: jest to łabędź niemy i w godle występujący bielik. A przy zagrodach wiejskich zaobserwować możemy symbol polskiej wsi a mianowicie bociana białego a jego kuzyn bocian czarny przeważnie trzyma się terenów leśnych. Na mokradłach wczesną wiosną można usłyszeć ,,żurawi taniec godowy” na terenach podmokłych można też zobaczyć stojącą bez ruchu czaple siwą i inne ptaki wodno-błotne chociażby najpospolitszą kaczkę krzyżówkę, czernicę, łyskę a nawet gęś gęgawą, która w ostatnich latach zaczęła licznie gnieździć się nad większymi zbiornikami wodnymi.

W śród ptaków drapieżnych można zaobserwować myszołowy, jastrzębie, krogulce, a w nocy usłyszeć pohukiwania płomykówek czy puszczyków.  Wśród pól i upraw rolniczych możemy całorocznie zaobserwować królowe polskich pól kuropatwy czy pięknie zdobione bażanty, natomiast wiosną przylatują przepiórki, czajki czy derkacze.

Wśród drobnego ptactwa można zobaczyć coraz rzadszego wróbla pospolitego, jego kuzyna wróbla mazurka liczne sikory w tym bogatkę i modraszkę, kolorowe szczygły, makolągwy, pliszkę żółtą, trznadle, zięby, drozdy i wiele innych. Z większych ptaków niemalże wszystkie gatunki z rodziny krukowatych jak sam kruk, gawron, wrona, sroka czy sójka występują na naszym terenie. Co do perełek ornitologicznych można zaliczyć pomarańczowego z czubkiem dudka, jaskółkę brzegówkę gnieżdżąca się w norkach wygrzebanych w skarpach a w ostatnim czasie stwierdzono także wygrzebane norki i samą żołnę – jednego z rzadszych i najbardziej kolorowych ptaków występujących w Polsce. Wymienione ptaki to tylko niewielka cześć przedstawicieli ptasiego świata występującego całorocznie czy okresowo na terenie powiatu szydłowieckiego i nie da się go w jednej odsłonie przedstawić w pełni…

Darz BÓR Hubert OGAR